Sınıf Çemberi'ni Birinci ve İkinci Sınıf için Planlama

Bu bölümde yer alan planlama ve devamındaki haftalık akışlar, birinci ve ikinci sınıflar göz önünde bulundurularak hazırlanmıştır. Bu bölüm, Sınıf Çemberi’ni planlamayı kolaylaştırmak için dönemlik akışların ele aldığı konular ve düzeni, haftalık akışların düzeni ve tanıtımı ile planlamayı  desteklemek  için öğretmene notlardan oluşmaktadır.

Dönemlik Akışların Düzeni

Birinci ve ikinci sınıflara özgü dönemlik planlamada Sınıf Çemberi’nin üç ana temasından ikisi olan duygu ve ihtiyaç farkındalığı ve birlikte yaşam, öğrenme sürecini tamamlayan bağlantı ve geri bildirim temaları ile birlikte tüm dönemlerde belli bir düzen içinde ele alınır. 

 

Aşağıdaki tablodan takip edilebileceği gibi, her dönem sınıf topluluğundaki herkesin kendisiyle, sınıf topluluğuyla ve çemberle bağlantı kurmasını destekleyen açış haftaları ile başlar. Bunun ardından her dönemin bir ya da iki haftasında birlikte yaşam temasının somut araçları olan çember anlaşması, sınıf anlaşması ve sınıf içi iş bölümü ele alınır. Sonraki birkaç haftada ise duygu ve ihtiyaç farkındalığı üzerine çalışılır. Her dönem çemberde yapılan çalışmalar, bireysel ve topluluğun öğrenmelerine dair geri bildirimlere ayrılan değerlendirme haftaları ile kapanır. 

 

Bu yapıda her dönemin iki ila dört haftası derinleşilen konulara ayrılmıştır. Birinci dönemde birlikte yaşam, ikinci dönemde anlaşmazlık çözümü temaları ele alınırken üçüncü dönem empati çalışmalarına giriş niteliğinde bağlantıya odaklanılır, dördüncü dönemde ise hayır deme ve rica üzerine çalışılır.

 

Aşağıdaki tabloda dönemlik akışlar bir bütün olarak gösterilmiştir.

Dönemlik Planlamayı Desteklemek için Notlar

  • Çember ile ilk tanışma dönemi olarak düşünüldüğünde, birinci ve ikinci sınıflar için çember oluşturabilme birincil hedeftir. Bu nedenle çemberde dinleme ve ifade becerilerinin desteklenmesine önem verilmiştir.  Özellikle ilk dönemde ve tüm dönem başlarındaki bağlantı haftalarında dinleme ve ifade becerilerini özel olarak destekleyen çember akışları ve etkinlikler bulunmaktadır. 

 

  • Çember akışlarında duygu ihtiyaç farkındalığı çalışmalarına ağırlık verilmiştir. Duygu ve ihtiyaç farkındalığı, çemberin özünü oluşturur. Tıpkı dinleme ve ifade becerisi gibi duygu ihtiyaç farkındalığı desteklenmediğinde çemberde öğrenme hedeflerine ulaşmak ve ifade edilen diğer tema ve konular üzerine çalışmak mümkün olmaz. Bu nedenle duygu ve ihtiyaç farkındalığına yönelik çalışmalar tüm haftalık akışlarda yer almaktadır. Örneğin ilk dönem birlikte yaşam temasına dair derinleşme çalışması duygu ve ihtiyaçlar üzerinden yapılmaktadır. Özetle, duygu ve ihtiyaç farkındalığı temasına dair derinleşme, diğer tema ve konularla ilişki içinde tüm yıl boyunca sürmektedir. 

 

  • Çemberde deneyime dayalı öğrenme gerçekleşir. Yaş grubu özellikleri dikkate alınarak çocukların önce içeriğini sorular ve etkinlikler aracılığıyla deneyimledikleri ve değerlendirdikleri, sonra kavramın kendisi ile tanıştıkları akışlar söz konusudur. Empati ve rica gibi çocukların gündelik kullanımlarında yer alma olasılığı düşük olan kavramlar, çalışmayı kolaylaştırmak niyetiyle tanıdık, benzer kavramlar aracılığıyla ele alınmıştır. 

 

  • Öğrenmenin sürdürülebilirliği için önem taşıyan geri bildirim kavramsal bir çalışma olarak sunulmamış, öğretmenin haftalık akışlarda düzenli olarak ele alacağı şekilde düzenlenmiştir.   

 

  • Haftalık akışlarda yer alan etkinlikler çocukların farklı öğrenme ve ifade biçimlerini desteklemek üzere hazırlanmıştır. 

 

  • Çocukların çember temalarının içeriklerini öğrenmeye dönüştürerek davranış olarak benimsemesi için duygu ihtiyaç ifadeleri kullanmak, anlaşmazlık çözümü sorularını gündemde tutmak gibi süreçlerde öğretmenin rol model olması önem taşır. Çeşitli duygu ve ihtiyaç ifadelerini, anlaşmazlık sorularını ve benzeri diğer kolaylaştırıcıları ne kadar çok duyarlarsa o kadar hızlı içselleştirirler.   

 

  • Son olarak, çember akışlarında birinci sınıflara özgü önemli bir çalışma da oryantasyon haftası için hazırlanan içeriklerdir. Çocukların kaynaşması, okulunu, sınıfını, okulda kullanacağı alanları, öğretmenlerini ve arkadaşlarını tanıması için ayrılmış bir zaman olan oryantasyon haftası çember ile tanışmak için de önem taşır. Çocukların günün doğal akışında, çemberin şekline ve çemberde ortaya çıkan güven ve paylaşım alanına alışarak çemberle tanışmalarını sağlamak, izleyen haftalardaki çember içeriklerini hayata geçirmek için önem taşır. Oryantasyon haftasında oyun ve etkinlik temelinde hazırlanan akışlar, çocukların hem çembere hem de okula alışma sürecini kolaylaştırmak üzere hazırlanmıştır.

Haftalık Akışların Düzeni

Dönem akışlarındaki yapının benzeri, haftalık akışların yapısında da tekrar eder. Haftalık akışlar da çocukların birbirleri ve çember ile olan bağlantılarını kurarak başlayıp o haftanın öğrenme hedefi paralelinde derinleşerek ilerler ve geri bildirim, değerlendirme ile tamamlanır. 

 

Haftalık akışlar, yarı yapılandırılmış bir biçimde sunulmuştur.  Haftanın her günü, günün ilk ders saatinde yapılması önerilen çemberler için öğretmenlerin bu akışlardan kendi sınıfının özelliklerine, önceliklerine, ihtiyaçlarına özgü günlük planlamalar yapması gerekmektedir. Haftalık akış formundaki bilgiler bu planlamayı kolaylaştırmak üzere hazırlanmıştır.

Haftalık Akış Formu

Haftalık akışlarda başlıkların ne işe yaradığını gösteren formu inceleyiniz.

Haftalık Planlamayı Desteklemek için Notlar

Planlamanızı yaparken;

  • Öğrenme hedefleri, izleme göstergeleri ve öz değerlendirme sorularını birlikte ele alın.
  • Hazırlıkta önerilen bilgi notlarını gözden geçirmeyi önemseyin, her okuduğunuzda yeni bir bağlantı kurabilirsiniz.
  • Sınıfın özelliklerine göre hangi soruları ele aldığınızda öğrenme hedefine ulaşacağınızı değerlendirin. Her kutudan en az bir soruyu içerecek planlamalar yapın.
  • Soruları ve haftanın etkinliğini sınıfınızın ihtiyaçlarına göre çeşitlendirin.
  • Her çemberinizin planlamasına bağlantıyı güçlendirecek açış ve kapanış soruları ve rutinlerini eklemeyi unutmayın.
  • Günlük akışlarda geri bildirimi hayata geçirmeye özen gösterin. Böylece çocukların örtük öğrenmesine alan açmış olursunuz. 
  • Haftanın ilk ve son çemberlerini haftanın açış ve kapanışına ayırın.
  • Çemberlerinizde düzenlenmiş akışları dışında çocukların gündemlerine zaman açmaya, birlikte yaşamı ilgilendiren farklı gündemleri (okulda ya da mahallede olan bir olay, çocukları ilgilendiren bir haber vb.) ele almaya özen gösterin.